ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΑΦΥΛΙ ΣΤΟ ΚΡΑΣΙ
ΚΟΛΕΝΔΡΙΑΝΟΥ ΑΡΓΥΡΩ ΠΕ70
ΤΣΙΣΜΑΛΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΠΕ70
ΖΟΥΪΚΟΒΑ ΒΑΛΕΝΤΙΝΑ ΠΕ19
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: « ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΑΦΥΛΙ ΣΤΟ ΚΡΑΣΙ »
ΓΝΩΣΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ:
- Να γνωρίσουν οι μαθητές τις διάφορες φάσεις από τις οποίες περνά ο χυμός του σταφυλιού μέχρι να μετατραπεί σε κρασί (διαδικασία επεξεργασίας).
- Να πληροφορηθούν ότι η ιστορία του κρασιού χάνεται στα βάθη των αιώνων, πέρα από το 5.000 π.χ. και ότι οι κοιτίδες της αμπελουργίας θεωρούνται η Αρχαία Αίγυπτος, η Μεσοποταμία και ο Καύκασος.
- Να μελετήσουν τις αλλαγές που έγιναν ως προς τον τρόπο παρασκευής του κρασιού από τα πολύ παλιά χρόνια έως σήμερα και να πληροφορηθούν για την εξέλιξη από τα παραδοσιακά πατητήρια ως τις σύγχρονες ηλεκτροκίνητες μηχανές «σπαστήρες».
- Να μάθουν την επίδραση της αμπελοκαλλιέργειας στην τέχνη : στην ζωγραφική, την αγγειοπλαστική, την ποίηση, το τραγούδι.
- Να εξοικειωθούν οι μαθητές με το σχετικό λεξιλόγιο (οινοποιείο, οινοπαραγωγός, γευσιγνωσία, μούστος κ.α.)
- Να γνωρίσουν οι μαθητές τις διάφορες ποικιλίες σταφυλιών καθώς και το διαφορετικό είδος κρασιού το οποίο δίνουν, όπως επίσης τα μέρη της Ελλάδας όπου καλλιεργούνται.
- Να συλλέξουν πληροφορίες για το επάγγελμα του αμπελουργού, του οινοποιού, του γεωπόνου, παίρνοντας συνεντεύξεις από πραγματικά πρόσωπα.
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ :
- Να δημιουργηθεί στην τάξη ευχάριστη και δημιουργική ατμόσφαιρα και να μυηθούν τα παιδιά στο ομαδοσυνεργατικό πνεύμα.
- Να αναπτυχθεί η συνεργασία και η αλληλεγγύη των μαθητών.
- Να εκφραστούν δημιουργικά μέσα από την ζωγραφική, τις κατασκευές, το τραγούδι, την μουσική, το θέατρο (αναπαράσταση παραμυθιού).
- Να συλλέγουν πληροφορίες σχετικά με το θέμα που κάθε φορά τους ενδιαφέρει και να τις επεξεργάζονται με κριτική σκέψη προκειμένου να αποκομίζουν ουσιαστικά συμπεράσματα από αυτές.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ? ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ :
Οι εκπαιδευτικές μέθοδοι και οι δραστηριότητες που χρησιμοποιούνται για την υλοποίηση του προγράμματος έχουν ως βάση την ομαδοσυνεργατική μέθοδο, με συμβουλευτικό και καθοδηγητικό τον ρόλο των δασκάλων. Οι ομάδες είναι μεικτές (αγόρια-κορίτσια) και κάθε ομάδα έχει το δικό της όνομα (Αμπελουργοί, Τρυγητές, Οινοποιοί, Γεωπόνοι). Οι δραστηριότητες ενισχύουν την βιωματική μάθηση. Η εκκίνηση του προγράμματος είναι η αφόρμηση και το ενδιαφέρον των μαθητών για το θέμα και ακολουθούν οι δραστηριότητες :
1.Διαβάζουμε στους μαθητές ένα κείμενο στο οποίο αναφέρεται γιατί το Λεωνίδιο ονομάζεται «Διονύσου Κήπος», σύμφωνα με τη μυθολογία και την τοπική ιστορία.
Φωτό
Συζητούμε και κατανοούμε την ονομασία αυτή του τόπου μας και συνεχίζουμε με την ονομασία της λίμνης Πελλιάς που βρίσκεται κοντά μας. Τα παιδιά συνειδητοποιούν τη σχέση του τόπου μας με το αμπέλι και ξεκινάει έτσι μια όμορφη διαδρομή από το σταφύλι?στο κρασί.
2.Αναφέρουμε αρχαίους μύθους που σχετίζονται με το αμπέλι, το σταφύλι και το κρασί. Πρόκειται για τους μύθους σχετικά με τον Άμπελο, τον Στάφυλο και τον Οινέα.
Φυσικά δεν παραλείπουμε τον Θεό Διόνυσο.
Στο σημείο αυτό, προβάλουμε στην τάξη πίνακες ζωγραφικής με θέμα το αμπέλι ?
?και αγγεία με παραστάσεις του Θεού Διόνυσου που βρήκαμε στο Διαδίκτυο..
3.Το ενδιαφέρον των μαθητών μας οδηγεί στην ιστορία του κρασιού. Για το λόγο αυτό, τα παιδιά αναζητούν πληροφορίες, τις συγκεντρώνουν, τις επεξεργάζονται κατά ομάδες και ανακοινώνουν τα συμπεράσματά τους στο σύνολο της τάξης. Έτσι, μαθαίνουμε ότι οι ρίζες της γέννησης του κρασιού χάνονται στα βάθη των αιώνων, πέρα από το 5000 π.Χ και ότι οι κοιτίδες της αμπελουργίας θεωρούνται η Αρχαία Αίγυπτος, η Μεσοποταμία και ο Καύκασος.
4.Ανάμεσα στις πληροφορίες που έχουμε συλλέξει για το σταφύλι και το κρασί σχετικά με την ιστορία τους, προκύπτει η σύνδεση του κρασιού με την Εκκλησία. Έτσι, αναφερόμαστε στο Μυστικό Δείπνο, τη Θεία Κοινωνία, το θαύμα στην Κανά της Γαλιλαίας, τον Άγιο Τρύφωνα?
Επίσης, επισκεπτόμαστε ένα κοντινό Ιερό Ναό και διαπιστώνουμε τη χρήση της αμπέλου ως διακόσμηση στο εσωτερικό του..
5.Συνδέουμε το κρασί και το σταφύλι με λαϊκές παραδόσεις. Συγκεντρώνουμε και διαβάζουμε στην τάξη σχετικές παροιμίες και αινίγματα.
6.Ζωγραφίζουμε το σταφύλι και αναπαριστάνουμε με τη βοήθεια των ζωγραφιών μας το γνωστό παραμύθι : «Η αλεπού και τα σταφύλια».
7.Διαβάζουμε στην τάξη «Μια ημέρα στο πατητήρι» από το πρόγραμμα Μελίνα. Μέσα από αυτό πληροφορούμαστε για τις αγροτικές εργασίες του αμπελιού και τις κατατάσσουμε στη διάρκεια του χρόνου. Οργανώνουμε τις πληροφορίες μας σε κατάλληλο φύλλο εργασίας και εξοικειωνόμαστε με ένα ευρύ φάσμα λεξιλογίου που αφορά το σταφύλι και τι κρασί.
Φωτό
8.Οι μαθητές αναλαμβάνουν εργασίες για τη διαδικασία επεξεργασίας του σταφυλιού. Συγκεντρώνουν πληροφορίες από το Διαδίκτυο, εκτυπώνουν σχετικές φωτογραφίες και παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της έρευνάς τους ανά ομάδες.
9.Προκύπτει αυθόρμητα το ενδιαφέρον των παιδιών για τα μέρη όπου παράγεται κρασί στην Ελλάδα. Συγκεντρώνουμε πληροφορίες, τις καταγράφουμε ομαδικά και συνδέουμε το ταξίδι μας στο δρόμο του κρασιού με τη Γεωγραφία! Αναζητούμε πόλεις που παράγουν κρασί στον χάρτη της τάξης?
10.Στο καινούριο λεξιλόγιο που συναντούμε, στεκόμαστε στη λέξη «βιοκαλλιέργεια». Προκειμένου να ενημερωθούμε σωστά, βγαίνουμε από τα όρια της τάξης και επισκεπτόμαστε έναν Γεωπόνο.
Έτσι, μαθαίνουμε για τις βασικές αρχές της βιοκαλλιέργειας και λύνουμε αρκετές απορίες μας σχετικά με το αμπέλι. Το ενδιαφέρον μας σε αυτή την συνάντηση είναι πραγματικά μεγάλο!
1.Επιστρέφοντας στην τάξη αποφασίζουμε να συγκεντρώσουμε βασικά προϊόντα αμπελιού. Φέρνουμε στην τάξη κρασί, τσίπουρο, μούστο, γλυκό σταφύλι, σταφίδες..
Κατόπιν, χωριζόμαστε σε δυο ομάδες : από την μια πλευρά Κινέζοι έμποροι που ενδιαφέρονται για τα προϊόντα του αμπελιού και από την άλλη πλευρά Παραγωγοί Νεμέας που έχουν σκοπό να προωθήσουν τα προϊόντα αυτά πείθοντας τους Κινέζους έμπορους για τα θετικά στοιχεία τους.
Μετά από ομαδική συνεργασία οι Παραγωγοί της Νεμέας δημιουργούν μια διαφημιστική αφίσα για το τσίπουρο ?
Και μια αφίσα για τη συμβολή του κρασιού στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική?
12.Αποφασίζουμε να συνδέσουμε το κρασί και το αμπέλι με την τέχνη. Διαβάζουμε το ποίημα του Βασίλη Ρώτα «Ο παππούλης» και απαντούμε στην ερώτηση : «Ποιες εργασίες του αμπελιού περιλαμβάνονται στο ποίημα;»
Ακούμε το μελοποιημένο ποίημα του Ζαχαρία Παπαντωνίου «Τσιριτρό» και το δραματοποιούμε με χαρά μέσα στην τάξη.
Διαβάζουμε το ποίημα «Γλυκό τσαμπί σταφύλι», το τραγουδάμε και κάνουμε μια αναφορά στην διαφορετικότητα με αφορμή τα μηνύματα που περνάει?
13.Το σταφύλι και το κρασί μας οδηγούν και στην τεχνολογία? Εργαζόμαστε στo μάθημα Τ.Π.Ε και με τη βοήθεια του προγράμματος Powerpoint δημιουργούμε το δική μας παρουσίαση με θέμα ” Η αλεπού και τα σταφύλια”