Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΗΜΕΡΑ
Η 5η Οκτωβρίου έχει ανακηρυχθεί Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικού από την UNESCO.
Σε μια εποχή που ο ρόλος του εκπαιδευτικού συχνά απαξιώνεται, πεποίθησή μας είναι ότι ο εκπαιδευτικός αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της κοινωνίας, ειδικότερα στον τομέα της διαμόρφωσης ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων και αυριανών πολιτών.
Όσο απλοϊκός, σαφής και κατανοητός φαίνεται ο προηγούμενος τίτλος, τόσο δύσκολη γίνεται η παρουσίαση και ανάλυση του συγκεκριμένου θέματος, αν σκεφτούμε τα τεράστια και ποικίλα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν σήμερα δάσκαλοι και εκπαιδευτικοί στο σχολικό χώρο.
Προβλήματα που σχετίζονται όχι μόνο με το περιβάλλον του σχολείου, αλλά και με τα ίδια τα παιδιά και το χαρακτήρα τους, με την οικογενειακή τους εστία και τους παράγοντες που μπορεί να επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά την ανάπτυξή τους, με την ίδια την κοινωνία στην οποία ζουν και μεγαλώνουν, τη γενικότερη κρίση στους περισσότερους τομείς της ζωής μας κ.ά.
Έχει περάσει ανεπιστρεπτί ο καιρός που ο δάσκαλος ήταν και θεωρούνταν ο μόνος φωτεινός παντογνώστης που κανένας δεν μπορούσε να αμφισβητήσει ή να διαφωνήσει με τις απόψεις του. Η εποχή που με τη δασκαλοκεντρική διδασκαλία του πίστευε ότι θα μπορούσε να κάνει το μάθημά του και να μεταλαμπαδεύσει τις γνώσεις του στους μαθητές του. Τα παιδιά βέβαια όπως και να έχει ,ακόμα και στις πιο δύσκολες συνθήκες, κάτι θα αφομοιώσουν, θα μάθουν, θα κατανοήσουν. Το σημαντικό όμως είναι το πώς θα γίνει αυτό, με ποιο τρόπο θα μπορέσουν τα παιδιά να οικειοποιηθούν κάτι που τους είναι άγνωστο, που ακούν ή μαθαίνουν για πρώτη φορά.
Σήμερα, έπειτα από τις τεράστιες αλλαγές που έχουν συντελεστεί σε όλους τους τομείς της ζωής μας ,και επηρέασαν σε πολύ μεγάλο βαθμό και τη διδασκαλία σε όλες της τις διαστάσεις, μπορούμε να πούμε ότι ο ρόλος του δασκάλου, όχι μόνο άλλαξε σημαντικά, αλλά θα πρέπει και να αναπροσαρμόζεται κάθε φορά, όταν οι συνθήκες θα το απαιτούν. Έτσι, θα μπορεί πάντα να είναι λειτουργικός και να επιτελεί αυτό το δύσκολο και ουσιαστικό έργο με όσο το δυνατόν περισσότερη υπευθυνότητα, ευελιξία και να πετυχαίνει πάντα τα μέγιστα θετικά αποτελέσματα.
Με ποιο τρόπο μπορεί να γίνει αυτό;
Με το να οργανώνει και να προτείνει μοντέλα διδασκαλίας προσαρμοσμένα στις ιδιαίτερες ανάγκες των μαθητών του
Να παρακολουθεί και να συμβάλει ενεργά στην πρόοδό τους με την άμεση συμμετοχή των μαθητών
Να τους προσφέρει ποικίλες μορφωτικές ευκαιρίες και ερεθίσματα σε κατάλληλα και ποικιλόμορφα περιβάλλοντα
Να ενισχύει τη σκέψη, το στοχασμό, τη δημιουργικότητα και τη φαντασία τους ,προσφέροντάς τους ρεαλιστικές και πραγματοποιήσιμες εναλλακτικές μορφές διδασκαλίας και μάθησης
Να προκαλεί την κοινωνική επαφή ως πηγή μάθησης, αλλά και εφαρμογής των γνώσεων που αποκτήθηκαν, με σκοπό την αντιμετώπιση και λύση σύνθετων προβλημάτων
Να προωθεί την κρίση και την αξιολόγηση από τους ίδιους τους μαθητές της επιτυχίας του διδακτικού έργου καθώς και της μάθησής τους
Να υιοθετήσει δυναμικούς και αντικειμενικούς τρόπους αξιολόγησης των μαθητών
Να διδάξει στους μαθητές προσωπικές και εναλλακτικές μορφές μάθησης ,καθώς και στρατηγικές προγραμματισμού και ελέγχου της μάθησης
Να προτείνει εργασίες και δραστηριότητες που να συνδέουν τα διάφορα μαθήματα με τις γνώσεις που αποκτήθηκαν καθώς και με τα νέα αντικείμενα διδασκαλίας, προωθώντας έτσι την μεταφορά της γνώσης
Να υποστηρίζει τους μαθητές του σε γνωστικό και ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο
Τέλος, να αποσύρεται σταδιακά και με διακριτικότητα από το έργο του για να αφήνει περιθώρια ελευθερίας στους μαθητές και να ενισχύει την αυτονομία τους.
Όλες οι προηγούμενες παρατηρήσεις ολοκληρώνουν το εκπαιδευτικό έργο και βοηθούν τον κάθε εκπαιδευτικό να πραγματοποιεί με επιτυχία τη διδασκαλία του. Επίσης, θα μπορούσαν να συνοψιστούν σε πέντε βασικούς ρόλους που καλείται στις μέρες μας να υιοθετήσει ο δάσκαλος και κάθε μορφής παιδαγωγός προκειμένου να ανταποκριθεί στο δύσκολο έργο του και είναι οι εξής:
1) Σκηνοθέτης και παραγωγός ? επεξεργάζεται και δομεί τη διδακτική πράξη και υποδύεται διάφορους ρόλους
2) Προπονητής ? συμβουλεύει και καθοδηγεί
3) Εμψυχωτής ? ενθαρρύνει και παραινεί θετικά
4)Διασκεδαστής ? ψυχαγωγεί, διασκεδάζει και τονώνει τα ψυχικά αποθέματα της ομάδας
5)Αξιολογητής ? κρίνει το αποτέλεσμα της διδακτικής πράξης και μέσω της ανατροφοδότησης που λαμβάνει προτείνει και εφαρμόζει αν χρειαστεί εναλλακτικές μορφές μάθησης.
Με αυτόν τον τρόπο, η διδασκαλία αποκτά ουσιαστικό νόημα, ο δάσκαλος διευκολύνεται στο έργο του, οι μαθητές βιωματικά και ενεργά οδηγούνται στην απόκτηση της γνώσης και έτσι όλοι οι παράγοντες του διδακτικού έργου ενισχύονται θετικά για τη συνεχή βελτίωση και ανάπτυξη της μαθησιακής διαδικασίας.
(ΠΗΓΗ: Σοφίας Σκλείδα ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: ΠΑΙΔΕΙΑ)